Według polskiej Wikipedii [4], uprawa współrzędna polega na uprawie na jednym polu jednocześnie dwóch lub więcej gatunków roślin, dobranych nieprzypadkowo z uwzględnieniem ich wymagań pokarmowych, przyrodniczych, czy agrotechnicznych. Mamy tu do czynienia z ciągłym zmianowaniem, gdyż elementy płodozmianu, takie jak przedplony, międzyplony, plony główne i poplony nieustannie się na siebie nakładają.
Długotrwałe hodowanie na jednym obszarze jednego gatunku lub roślin o zbliżonych wymaganiach glebowych (tzw. monokultura) powoduje szybkie wyjałowienie gleby lub zmianę jej struktury. A więc jest to przyczyna trwałych, najczęściej nieodwracalnych zmian w glebie, które wymuszają stosowanie nawozów naturalnych lub sztucznych. To z kolei oznacza zależność uprawy od czynników zewnętrznych, co uniemożliwia osiągnięcie autonomii gospodarstwa rolnego.
Krokiem w przód było stosowanie płodozmianu — dwupolówki, trójpolówki, czwórpolówki, międzyplonów. Ale dopiero jednoczesna uprawa na jednym obszarze różnych gatunków roślin przynosi rewelacyjne efekty.
Allelopatia – szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin na inne rośliny. Może być dodatni lub ujemny. Poniższa tabela jest zestawieniem pozytywnych wpływów na uprawy:
| Co wpływa | na co wpływa |
|---|---|
| fiołek polny, wyka | żyto |
| cebula, kalarepa | buraka |
| fasola, kukurydza, groch, rzodkiew, słonecznik | ogórek |
| fasola, kukurydza, kapusta, chrzan, len | ziemniak |
| groch, sałata, cebula, por, pomidor | marchew |
| kąkol, chaber bławatek, kukurydza | pszenica |
| koniczyna, lucerna | trawa |
| lnicznik | len |
| marchew, rzodkiew, truskawka, ogórek, szpinak | sałata |
| rośliny aromatyczne, ziemniak, seler, koper, szałwia, burak, cebula | rośliny kapustne |
| rzeżucha | szarłat |
| ziemniak, groch, fasola, ogórek, dynia, kabaczek, pszenica, bobik | kukurydza |
| ziemniak, marchew, ogórek, kapusta | fasolę |
Oprócz sadzenia roślin OBOK siebie, możliwe jest sadzenie ich na tym samym obszarze, na różnych „piętrach”. I wcale nie mam tu na myśli budowania szklarni z półkami. Możliwości są dwie — sadzenie roślin o długich korzeniach razem z roślinami z korzeniami płytkimi oraz sadzenie roślin wysokich (np. drzew owocowych) z niskimi, wymagającymi stanowiska zacienionego lub półcienistego.
Kolejnym krokiem rozwoju uprawy współrzędnej jest ogrodnictwo trójwymiarowe. W języku angielskim nazywa się to forest gardening i nie doczekało się chyba jeszcze dobrego tłumaczenia na język polski (dosłownie byłoby ogrodnictwo leśne, może więc ogród-las?). Na czym to polega? Na jednoczesnym sadzeniu aż 7 pięter roślinności, co przypomina wygląd naturalnego lasu. Te piętra to [7]:
- duże drzewa, np. owocowe, orzech
- małe (karłowate) drzewa owocowe
- krzewy owocowe (maliny, porzeczki, etc.)
- zioła, sałata, kapusta, ogórki
- warzywa korzeniowe (marchew, buraki)
- poziomki, truskawki
- pnącza (winorośl).
Źródła:
[1] Artykuł „Rolnictwo ekologiczne” w serwisie Wikipedia
,
[2] Artykuł „Pojęcie rolnictwa eko” w serwisie Wikipedia,
[3] Artykuł „Monokultura” w serwisie Wikipedia,
[4] Artykuł „Uprawa współrzędna” w serwisie Wikipedia,
[5] Artykuł „Aleopatia” w serwisie Wikipedia,
[6] Artykuł „Intercropping” w serwisie Wikipedia,
[7] Artykuł „Forest gardening” w serwisie Wikipedia,
No to ja zamieniam mój ogródek w autonomiczną uprawę żywności ;)… swoją drogą ciekawy artykuł i mam nadzieję iż kiedyś się przyda bo na chwilę obecną mogę planować 😉
ten ogród leśny czy jak to nie nazwiemy to ciekawa sprawa. sprawdzi się szczególnie jeśli działka niewielka.