Energia odnawialna to źródła energii, które ze względu na sposób funkcjonowania nie ulegną wyczerpaniu w dającej się przewidzieć przyszłości. Dotyczy to na przykład energii słonecznej docierającej do powierzchni globu, ale także energii wiatrowej czy energii spadku wody.
W zasadzie wszystkie te metody są bezpośrednio lub pośrednio zasilane przez słońce. Ruch powietrza na globie również jest efektem działania słońca. Słońce odparowuje wodę z oceanów, a ruch powietrza przenosi parę wodną nad góry, gdzie się skrapla i zasila rzeki.
Innym źródłem odnawialnym jest energia geotermalna. Oczywiście nasza planeta w końcu wewnątrz wystygnie, ale ze względu na olbrzymią masę i pojemność cieplną, uważa się to źródło energii również za niewyczerpywalne.
W Polsce mamy do dyspozycji kilka rozwiązań, które pozwalają na wykorzystanie energii odnawialnej w gospodarstwie domowym. Poniżej omówimy trzy najprostsze sposoby, wymagające najmniejszych inwestycji.
1. Fotowoltaika
Fotowoltaika to technologia pozwalająca na przemianę energii słonecznej na prąd elektryczny. Instalacja paneli fotowoltaicznych na dachu domu pozwala na produkcję własnej, zielonej energii elektrycznej, która może być wykorzystywana do wszystkich celów: ogrzewania, przygotowywania ciepłej wody użytkowej, klimatyzacji, zasilania sprzętów, oświetlenia a także ładowania pojazdów elektrycznych.
Fotowoltaika jest rozwiązaniem prostym w instalacji i obsłudze, a także ekonomicznym w dłuższej perspektywie, ponieważ pozwala na znaczne obniżenie rachunków za prąd. Ze względu na pojawiające się gdzieniegdzie problemy z oddawaniem prądu do sieci, największe korzyści będzie się osiągać tam, gdzie panele mogą zastąpić bezpośrednio zużycie prądu, bez konieczności magazynowania go w sieci.
2. Ogrzewanie pompą ciepła
Ogrzewanie pompą ciepła to sposób ogrzewania budynku, w którym energia cieplna jest pozyskiwana z otoczenia. Może być ona pozyskiwana z powietrza, gleby lub wody, a następnie przekazywana do budynku, gdzie jest wykorzystywana do ogrzewania pomieszczeń.
Pompy ciepła są efektywnym rozwiązaniem, ponieważ wykorzystują odnawialne źródła energii, a także pozwalają na znaczne oszczędności w porównaniu z innymi systemami elektrycznego ogrzewania. Owszem, pompa ciepła posiada elektryczną sprężarkę, która zużywa spore ilości prądu. W bilansie energetycznym tego urządzenia ogromna większość (60-80%) ciepła dostarczanego do budynku pochodzi z otoczenia. Omawiałem to w tym artykule o COP, współczynniku wydajności pomp ciepła.
3. Instalacja kolektorów słonecznych
Kolektory słoneczne to urządzenia pozwalające na pozyskiwanie ciepła z promieni słonecznych i przekazywanie go do wody użytkowej. Są one szczególnie przydatne w sezonie letnim, gdy temperatury są wyższe, a potrzeby grzewcze mniejsze. Nawet systemy grzewcze oparte o względnie tanie paliwo, jak węgiel czy drewno, warto zastąpić w kontekście grzania wody kolektorami. Bo latem trzeba taki kocioł rozpalić tylko po to, by zagrzać wodę użytkową, co powoduje niepotrzebne straty.
Możliwe jest również wykorzystanie ich do ogrzewania pomieszczeń. To wymaga użycia kolektorów próżniowych oraz odpowiedniej ilości słonecznej pogody. W polskim klimacie nie warto na to liczyć. Znacznie lepiej spiszą się w tym kontekście po prostu duże okna skierowane na południe, które będą pozyskiwać duże ilości energii słonecznej (co nazywamy pasywnym ogrzewaniem słonecznym).
Instalacja kolektorów słonecznych pozwala na obniżenie rachunków za ogrzewanie wody praktycznie do zera w ciepłym półroczu. Czasem nawet mamy wtedy nadwyżki ciepła! W pozostałym okresie to już będzie zależało mocno od pogody.