W dzisiejszym artykule krótki przegląd obecnych na rynku tak zwanych certyfikatów, czyli świadectw pochodzenia energii elektrycznej z różnych źródeł.

Świadectwa pochodzenia energii elektrycznej, to element systemu wsparcia produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, ale także w wysokosprawnej kogeneracji (czyli z jednoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła).  Każdy zakład energetyczny ma obowiązek umorzyć odpowiednią ilość świadectw pochodzenia, proporcjonalnie do całego sprzedanego przez siebie prądu. Świadectwa pochodzenia „powstają” tylko tam, gdzie powstaje energia elektryczna — czyli dostaje je np. właściciel wiatraka czy miejskiej elektrociepłowni. I on później sprzedaje je, razem z prądem, co sprawia, że za wyprodukowaną energię elektryczną dostaje więcej pieniędzy, niż gdyby produkował prąd z węgla w zwykłej elektrowni.

Zakład energetyczny musi te świadectwa pochodzenia kupić, a później umorzyć. Jeśli nie da rady ich kupić (bo ich na rynku nie będzie), musi zapłacić tzw. opłatę zastępczą. Dlatego cena świadectwa pochodzenia jest zbliżona do wysokości opłaty zastępczej.

Dzięki wprowadzeniu systemu świadectw pochodzenia, produkcja energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii, jest bardziej opłacalna. I o to chodzi. Nota bene wspomnieć należy, że Ministerstwo Gospodarki (autor tego rozwiązania) jest bardzo z systemu dumne. 🙂

Tu krótka uwaga z mojej strony. Mianowicie taki system wsparcia wyciąga pieniądze z kieszeni klientów i wkłada je w kieszenie producentów energii ze źródeł odnawialnych, czy też z kogeneracji. Na  temat sensowności tego konkretnie mechanizmu wsparcia nie chciałbym się wypowiadać, bo za mało na ten temat wiem. Faktem niepodważalnym jest to, że działa. Nie sposób jednak pozbyć się przykrego wrażenia, że system ma wiele wad i jest jedynym czynnikiem, który powoduje, że produkcja prądu z OZE jest opłacalna. 🙁

Rozróżniamy kilka rodzajów kolorowych certyfikatów:

• zielone – świadectwa pochodzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
• czerwone – świadectwa pochodzenia energii elektrycznej z tzw. wysokosprawnej kogeneracji,
• żółte (wcześniej niebieskie) – świadectwa pochodzenia z małych źródeł kogeneracyjnych opalanych gazem lub o mocy elektrycznej poniżej 1 MW,
• fioletowe – świadectwa pochodzenia ze źródeł wykorzystujących gaz z odmetanowania kopalń lub biogaz,
• pomarańczowe – ze źródeł zaopatrzonych w instalacje wychwytywania i zatłaczania dwutlenku węgla (CCS – Carbon Capture and Storage),
• błękitne – z nowych, wysokosprawnych źródeł,
• białe – mające na celu promowanie poprawy efektywności energetycznej i obniżanie zużycia energii końcowej.

Certyfikaty pomarańczowe, błękitne i białe, jeszcze nie funkcjonują. Bliżej chciałbym omówić zasady działania dwóch najpopularniejszych — zielonego i czerwonego.

Zielone certyfikaty – energia elektryczna ze źródeł odnawialnych

W myśl prawa energetycznego (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 nr 89, poz. 625, z późn.zm.),  zielony certyfikat to potwierdzenie wytworzenia energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii (art. 9e ustawy). Świadectwo pochodzenia wydawane jest przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek producenta. Każde świadectwo zawiera informacji o ilości energii, którego dotyczy, momentu wyprodukowania oraz lokalizacji, rodzaju i mocy elektrowni, która ten prąd wytworzyła.

Wniosek o wydanie certyfikatu składa się do operatora systemu elektroenergetycznego. Operator przekazuje wniosek do URE, wraz z potwierdzeniem ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez producenta do sieci.

W tym momencie przydałoby się jeszcze przytoczyć ustawową definicję odnawialnego źródła energii (art. 3 ustawy):

źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych.

02.04., na ostatnim notowaniu na Towarowej Giełdzie Energii, gdzie prowadzi się obrót świadectwami pochodzenia, cena zielonych certyfikatów (świadectw pochodzenia z odnawialnych źródeł energii) wynosiła ok. 270 PLN.

Czerwone certyfikaty – energia elektryczna z wysokosprawnej kogeneracji

Według prawa energetycznego, czerwony certyfikat to potwierdzenie wytworzenia energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji. Ale nie w każdej — dla kogeneracji o małej mocy będzie to certyfikat żółty, dla kogeneracji opalanej metanem z kopalń lub biogazem będzie to certyfikat fioletowy. Dla wszystkich pozostałych źródeł — certyfikat czerwony.

Procedura wydawania tych świadectw pochodzenia jest podobna, jak w przypadku zielonych certyfikatów.

No i jeszcze kilka słów na temat tego, co ustawa rozumie pod pojęciem wysokosprawnej kogeneracji (art. 3 ustawy):

wytwarzanie energii elektrycznej lub mechanicznej i ciepła użytkowego w kogeneracji, które zapewnia oszczędność energii pierwotnej zużywanej w jednostce kogeneracji w wysokości nie mniejszej niż 10 % w porównaniu z wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła w układach rozdzielonych o referencyjnych wartościach sprawności dla wytwarzania rozdzielonego.

Czyli jeśli nasza elektrociepłownia produkuje ciepło i energię elektryczną oszczędzając co najmniej 10% paliwa w porównaniu do referencyjnej elektrowni i ciepłowni, mamy do czynienia z wysokosprawną kogeneracją.

Na ostatnim notowaniu na TGE za czerwone certyfikaty płacono ok. 20 PLN, zaś za żółte — ok. 105 PLN.