Jak dobrze oświetlić dom lub mieszkanie?

autorem artykułu jest Przemysław Oziemblewski

Światło decyduje nie tylko o tym, jak widzimy otoczenie, ale również jak się w nim czujemy. Jak odbieramy dane wnętrze, czy ono ginie w mroku, czy zaprasza swoim światłem. Oświetlając własny dom czy mieszkanie warto podjąć trud właściwego doboru świateł. Niniejszy artykuł ma pomóc, w tym wcale nie prostym zadaniu.

Kryteria doboru właściwego oświetlenia:

1. Zastosowane lampy muszą dawać odpowiednią ilość światła
Ta potrzebna ilość światła zmienia się jednak w zależności od czynności wykonywanych w pomieszczeniu. Np. do czytania wymagany jest poziom 300lx, a do czynności bardziej precyzyjnych, typu szycie, klejenie drobnych elementów 750lx. Z kolei odpoczynek, czy oglądanie telewizji powinno odbywać się przy znacznie mniejszej ilości światła, rzędu kilkunastu do kilkudziesięciu luksów. Wskazane jest zatem nie ograniczanie się do jednego punktu oświetlającego pokój, lecz w zależności do potrzeb stosowanie kilku osobno załączanych np. żyrandol, dodatkowa lampa do oświetlenie pośredniego, kinkiety i lampy stojące do oświetlenia miejscowego.

2. Światło musi być funkcjonalne
Oznacza to takie zaprojektowanie rozmieszczenia punktów świetlnych, by spełniały swoje zadanie. Np. oświetlenie łazienki powinno być skoncentrowane na lustrze, bo tam wymagana jest największa precyzja przy makijażu czy de makijażu twarzy. W kuchni z kolei nie wystarczy jedno centralne światło, bo stojąc przy zlewie lub blacie, który zazwyczaj jest przy ścianie, swoją osobą zasłanialibyśmy je i miejsce swojej pracy mielibyśmy w cieniu. Dlatego też stosuje się dodatkowe oświetlenie instalowane do wiszących szafek kuchennych. O funkcjonalności oświetlenia świadczy również możliwość jego sterowania. Obecnie możliwe jest wprowadzenie sterowania oświetlenia z pilota, zainstalowania detektorów ruchu, np. tak by zbliżając się do drzwi frontowych światło automatycznie zapalało się. Istnieją “inteligentne” oprawy, które jasność swojego świecenia dostosowują do ilości panującego oświetlenia dziennego. Rozwijająca się elektronika w coraz większym stopniu ułatwia życie człowieka.

3. Oświetlenie powinno być energooszczędne
Na rynku oświetleniowym jest coraz więcej opraw wyposażanych w świetlówki, źródła światła dające ponad czterokrotnie więcej światła, niż tradycyjne żarówki (przy tej samej mocy lampy). Należy tu rozgraniczyć świetlówki z elektronicznym i standardowym układem zapłonowym. Te z elektronicznym i ciepłym zapłonem (zazwyczaj droższe) mogą śmiało być stosowane w gospodarstwie domowym prawie wszędzie. Natomiast przy używaniu, tych z zapłonem standardowym lub elektronicznym i zimnym zapłonem (zazwyczaj tańsze), należy pamiętać, że istnieje silny związek między trwałością źródła a częstotliwością jego załączeń. Powinny być zatem stosowane tylko tam, gdzie światło świeci się stosunkowo długo i rzadko się je włącza i wyłącza.

4. Forma opraw oświetleniowych winna być dostosowana do aranżacji wnętrza, do stylu panującego w domu. Wzornictwo i stylistyka opraw oświetleniowych powinna harmonizować z klimatem stworzonym przez gospodarza domu. Jego dom jest przecież jego wizytówką.

Biorąc powyższe pod uwagę, każde pomieszczenie powinniśmy rozpatrzyć pod kontem stworzenia oświetlenia trojakiego rodzaju: oświetlenia ogólnego, miejscowego i dekoracyjnego. W różnych pomieszczeniach inny rodzaj oświetlenia będzie dominujący lub okaże się, że w konkretnym wnętrzu będzie potrzeba stworzenia wszystkich trzech systemów oświetleniowych. Zawsze punktem wyjścia jest spełniana funkcja oświetlanej przestrzeni. Przede wszystkim trzeba dokładnie wiedzieć, co się chce osiągnąć. Wtedy można przystępować do właściwego doboru oświetlenia.

Dodatkowa uwaga:
Należy też pamiętać, że oświetlenie jest ściśle związane z zasilaniem i do każdego punktu oświetleniowego musi zostać doprowadzony przewód zasilający. Gdy przeprowadzamy remont mieszkania warto się dobrze zastanowić, czy przy tej okazji nie powinniśmy poprowadzić dodatkowych przewodów, wyłączników lub dodać kilka gniazdek. A może zasilanie w wybranym gniazdku załączać wyłącznikiem przy wejściu do pokoju?

Teraz już tylko od nas samych zależy jak będziemy się czuć w naszych domach. Troska o odpowiednie oświetlenie, to również dbanie o nasze zdrowie.

—
Przemysław Oziemblewski
redaktor serwisu
Światło i oświetlenie
www.swiatlo.tak.pl