Dom pasywny – czym jest pasywne budownictwo?

Niemiecki standard Passivhaus (czyli dom pasywny) może być uznawany za synonim bardzo energooszczędnego budynku. Wymaga on bardzo mało energii do ogrzewania. Wbrew nazwie w tym standardzie budowane są nie tylko domy mieszkalne, ale i budynki użyteczności publicznej — przedszkola, biura, szkoły.

Budynek w standardzie domu pasywnego wciąż jest znacząco droższy od budynku zbudowanego tylko wedle obowiązujących przepisów, ale za to jest tani w eksploatacji. Niestety, budowa takiego domu wymaga również wyjątkowej staranności, co w przypadku polskich ekip budowlanych jest trudne.

Podstawowym warunkiem, jaki musi wymagać dom spełniający standard domu pasywnego jest jego wyśrubowana energooszczędność:

  • rocznie budynek nie może wymagać więcej niż 15 kWh energii na metr kwadratowy do ogrzewania,
  • na ogrzewanie, oświetlenie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej nie może być zużywane więcej niż 120 kWh na metr kwadratowy rocznie,
  • po przyłożeniu nadciśnienia wynoszącego 50 Pa z budynku nie powinno uciekać w ciągu godziny więcej niż 60% objętości mieszczącego się w nim powietrza (czyli np. jeśli kubatura budynku wynosi 1 000 m3, natężenie upływu powietrza z domu nie powinno być wyższe niż 600 m3/h),
  • obciążenie źródła ciepła nie może być wyższe niż 10 W/m2 domu,
  • współczynnik przenikania ciepła przez ściany i dach musi być niższy niż 0,1-0,15 W/m2K, dla okien niższy niż 0,7-0,85 W/m2K.

Wymagania te są bardzo wysokie, jeśli porównać je do zwykłych, nawet ocieplonych budynków.

Spełnianie standardów

Podstawowym sposobem na spełnienie standardów budynku pasywnego jest jego bardzo dobra izolacja cieplna. Warto tu wspomnieć, że w większości to nowe budynki są budowane w tym standardzie, ale możliwe jest dostosowanie do niego budynków już istniejących. Gruba warstwa izolacji z kolei oznacza niestety zmniejszenie powierzchni użytkowej domu przy zachowaniu tej samej wielkości zewnętrznej. Jest to kłopotliwe zwłaszcza w przypadku wąskich działek. Zresztą domu pasywnego raczej nie da się wybudować na każdej działce, stąd tak istotny jest wybór odpowiedniej działki na taki budynek.

Dobra izolacja cieplna pozwala na znaczne zmniejszenie ilości energii potrzebnej do ogrzewania. To zmniejsza potrzeby, ale poniżej pewnego poziomu się ich obniżyć w ten sposób nie da. Wprawdzie każdy dom jest wyposażony w wiele źródeł ciepła odpadowego (jak choćby żarówki czy sprzęt AGD / RTV — kuchenki, lodówki, komputery), ale zazwyczaj produkują one zbyt mało ciepła. Z tego względu domy pasywne wykorzystują do ogrzewania energię słoneczną.

Południowe ściany budynku pasywnego wyposażone są w duże okna, przez które zimą wpada bardzo dużo słońca. Okna są trzyszybowe, co znacznie obniża straty ciepła. Często nie są otwieralne, co pozwala dalej zmniejszyć straty ciepła i powierzchnię przeszklenia w stosunku do powierzchni otworu w ścianie. Opcjonalnym elementem domu pasywnego są kolektory słoneczne zamontowane na dachu, wykorzystujące energię słoneczną do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Powietrze do wentylacji przepływa najpierw przez gruntowy wymiennik ciepła, w którym jest nieco podgrzewane. Następnie ogrzewane jest w rekuperatorze, odbierając część ciepła od zużytego powietrza opuszczającego budynek. Pozwala to na znaczne zmniejszenie strat energii na wentylację. Latem ten sam wymiennik i ten sam rekuperator mogą służyć do schładzania powietrza pobieranego z zewnątrz.

Gorąco zachęcam do przeczytania artykułu o budynkach pasywnych, przygotowanego przez twórców witryny budynkipasywne.pl. Jest on odpowiedzią na pytanie, dlaczego warto mieszkać w takim budynku… Jeśli masz ok. 9 minut czasu, obejrzyj też przygotowany przeze mnie krótki filmik odpowiadający na pytanie, czym jest dom pasywny.

Komentarzy do wpisu “Dom pasywny – czym jest pasywne budownictwo?”: 9.

  1. rexar says:

    Niemcy jak zwykle coś praktycznego wymyślą. Od dawna interesuje mnie idea domów pasywnych, uważam, że w tym kierunku powinno iść budownictwo.

  2. KS says:

    Domy pasywne to nasza przyszłość. UE nakłada na swoich członków wymogi związane z przestrzeganiem zasad budowania w technologii pasywnej – z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Bardzo dużą rolę w budownictwie pasywnym odgrywają nie tylko tradycyjny ceglane,betonowe budynki, ale również budynki wykonywane ze stali, drewna. Rozwój technologi pozwala na optymalne projektowanie i spełnianie zasad oraz dopuszczalnych przez UE norm, warto zgłębiać ten temat właśnie z uwagą na „alternatywne” metody budowania.

  3. kudlacikus says:

    Biorąc pod uwagę założenia budowy domu pasywnego, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że forma przewyższa treść. Orientuję się w kosztach twierdzę z całym przekonaniem, iż w czasie życia inwestora nakłady dodatkowe poniesione na budowę takiego domy nie mogą się zwrócić w warunkach naszego kraju

  4. @kudlacikus: problem polega na tym, że można dom pasywny zbudować taniej, niż nie-pasywny o tej samej powierzchni. Trzeba tylko myśleć, no i w sumie też chcieć, bo jednak dom pasywny to wyrzeczenia — trzeba zrezygnować z wykuszy, kolumn, balkonów, lukarn i innych udziwnień, które Polacy tak bardzo lubią.

  5. Dom zeroenergetyczny nie jest droższy od np. gotowca z Muratora. Nie wymaga też wyrzeczeń, mogą być wykusze, balkony – I DUŻO OKIEN.
    To tylko kwestia znajomości podstaw fizyki i nowych technologii.

  6. juma says:

    •obciążenie źródła ciepła nie może być wyższe niż 10 W/m2 domu,
    pytanie: na godzinę, na dzień, miesiąc

  7. @juma: 10W/m² domu — ani na miesiąc, ani na godzinę, ani na dzień. Tu nie mówimy o ilości ciepła (watogodzinach), tylko o mocy źródła ciepła (watach) niezbędnej do utrzymania temperatury w domu. Taka jest definicja obciążenia cieplnego.

  8. Karl says:

    Inteligentny dom – to jest teraz na topie!

  9. Pingback: Czy pionowe źródło ciepła się regeneruje?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *