Ogrzewanie domu bywa na tyle kosztowne, że coraz częściej architekci szukają nowych, tańszych rozwiązań w celu efektywniejszego dogrzania pomieszczeń. Jednym z takich pomysłów jest budowa domów pasywnych, w których zapotrzebowanie na energię cieplną jest znacząco zminimalizowane. Mowa tu o specjalistycznych projektach, zakładających dostarczenie do pomieszczeń jak najwięcej światła słonecznego, które nie tylko rozjaśnia przestrzeń, ale również dostarcza energii cieplnej. Czym wyróżnia się budownictwo pasywne?
Domy pasywne – czym są?
Domy pasywne to trend, który łączy walory ekologiczne i ekonomiczne. W tego typu budownictwie wykorzystuje się nowoczesne technologie, które pozwalają zminimalizować straty ciepła. Przyjęte jest, że zapotrzebowanie na ciepło powinno utrzymywać się w tego typu obiektach poniżej 15 kWh (m2/rok). Standardowe domy zużywają nawet do 120 kWh. Takie konstrukcje rzadko buduje się systemem gospodarczym, ponieważ niezbędne jest zadbanie o odpowiednie parametry przegród, dobór materiałów i ich precyzyjny montaż. Wynajem rusztowań i samodzielne prace murarskie ustępują tutaj wynajęciu ekip, które kompleksowo realizują inwestycje (w stanie surowym zamkniętym lub pod klucz).
Kolejną cechą charakterystyczną domów pasywnych jest brak stosowania w nich tradycyjnego ogrzewania. Jedynie w niektórych przypadkach montowane jest ogrzewanie podłogowe lub dogrzewanie wentylacyjne. W takich sytuacjach sprawdzi się rekuperacja, czyli odzysk ciepła z wentylacji mechanicznej. Innymi źródłami ciepła są ludzie, zwierzęta domowe oraz urządzenia elektryczne, które również produkują ciepło, w jakimś stopniu ogrzewające pomieszczenia.
W budynkach pasywnych stosuje się także gruntowy wymiennik ciepła. W okresie zimowym powietrze trafiające do filtra i tam oczyszczone, zostaje również wstępnie ogrzane. Następną czynnością jest przejęcie go przez rekuperator, w którym zostanie całkowicie ogrzane i trafi do pomieszczenia.
Ściana z okien
W budownictwie pasywnym bardzo ważne jest naturalne doświetlenie. Aby pomieszczenia (salon, kuchnia czy inne pokoje użytkowane w ciągu dnia) jak najdłużej były w zasięgu słońca, stosuje się przeszklenia całych ścian. Podnośnik koszowy na etapie montażu stolarki bardzo często jest koniecznością, ponieważ takie przeszklenia wymagają większej precyzji od ekipy niż tradycyjne okna o klasycznych wymiarach.
W domach pasywnych najczęściej montowane są okna połaciowe wychodzące na wschodnią i południową stronę. Na ścianie północnej natomiast w projektach nie umieszcza się żadnych otworów okiennych, ponieważ tutaj powodowałyby one zbyt duże straty ciepła. Czasami stosuje się jedynie niewielkie świetliki.
Największym powodzeniem w domach pasywnych cieszą się okna połaciowe w dachach budynków, które z powodzeniem przyczyniają się do ogrzewania poddaszy i ich kompleksowego doświetlenia. Takie okna sprawdzą się w sypialniach usytuowanych na antresolach i zaadaptowanych na użytkowe poddasze strychach. Charakteryzują się one idealną szczelnością, nie ma więc obawy, że ciepło z pomieszczenia przeniknie na zewnątrz budynku.
Drogo czy tanio?
Niestety dom pasywny nie jest obiektem na miarę potrzeb przeciętnego Kowalskiego. Koszty budowy i zastosowanych w nim innowacji technologicznych często są o nawet 15% wyższe niż budownictwo tradycyjne. Mimo to popyt na domy pasywne z roku na rok wzrasta. Oszczędności wynikające z innych źródeł ciepła niż konwencjonalne równoważą bowiem koszty poniesione podczas budowy obiektu. W dłuższej perspektywie dom pasywny jest więc tak naprawdę tańszy w użytkowaniu.